Szlakiem poligonowych widm

Wczorajsza wycieczka szlakiem poligonowych widm znakomicie uzupełnia informacje zebrane w ostatnim wpisie – TUTAJ. Skarbnicą wiedzy o dawnych mieszkańcach i dziejach rejonu jest Pan Sławomir Mąkowski, który wytrwale towarzyszył nam w eksploracji. Nie szczędził przy tym anegdot i informacji o nieznanych nam faktach. Co najważniejsze oprowadził po tajemniczym rezerwacie w Popiołach.

Okazało się, że w miejscu gdzie stała leśniczówka są dwie studnie, a nie jedna. I najprawdopodobniej miała pompę. W dodatku na wyciągnięcie dłoni leży prymitywna obręcz od beczki. Jezioro Dębiniec choć zawiera śladowe ilości wody jest dosłownie cieniem samego siebie. Akwen o kształcie małej rynny polodowcowej rozciąga się maksymalnie na kilkadziesiąt metrów i pełni rolę taplowiska dla dzików. Kujawy stepowieją. Przy skrzyżowaniu z drogą prowadzącą ku nieistniejącemu Nadleśnictwu Popioły stoi potężny głaz upamiętniający działające na terenie lasów poligonowych koło łowieckie Odyniec. Obok krzyż z 3 krucyfiksami. Po budynku nadleśnictwa ostały się grube acz niziutkie ściany oraz coś co chyba ma związek z ujęciem wody.

[Fot. 1] Obręcz od beczki na 2 nitach | Wygoda (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 2] Druga studnia na terenie nieistniejącej leśniczówki | Wygoda (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 3] Stoimy w jeziorze Dębiniec | Dębiniec (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 4] Droga do dawnego Nadleśnictwa Popioły | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 5] Nasz przewodnik, Pan Sławomir Mąkowski | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 6] Kamień z okazji 60lecia Koła Łowieckiego Odyniec i krzyż przydrożny | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 7] Trzy krucyfiksy | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 8] Aleja do dawnego nadleśnictwa | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński)

[Fot. 8] Ściany nadleśnictwa | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 9] Ruiny po obiekcie mającym ujęcie wody | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński)

[Fot. 10] Świerk na naszym szlaku | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

Dalej trasa wiodła na Górę Rezerwat (91, 5 m npm). W betonowym schronie obserwacyjnym o dziwo – czystość. Ściany urozmaicone „autografami” wartowników z poboru, jeszcze z lat 90. XX w. Obok 4 betonowe podpory. To jedyna pozostałość po wieży obserwacyjnej, która wryła się w młodzieńcze wspomnienia naszego przewodnika. Mimo nazwy, z Góry Rezerwat, rezerwatu nie zobaczymy nawet zimą (gwoli ścisłości nie byliśmy na szczycie góry). Trzeba iść na wschód jakieś 700 metrów. Dookoła tylko sosny i sosny, których porządek zakłócają brzozy bądź nieliczne dęby. Świerk zdaje się być wisienką w torcie, a tam same dęby, buki i jakby tego było mało strzeliste daglezje. Zakątek zupełnie niecharakterystyczny dla leśnych zasobów Puszczy Bydgoskiej.

[Fot. 11] Ku górze Rezerwat | Poligon Toruński, 2017

[Fot. 12] Schron obserwacyjny przy górze Rezerwat | Poligon toruński, 2017

[Fot. 13] Pamiątki po poborowych z lat 90. XX w. | Poligon toruński, 2017

[Fot. 14] Widok na południowy wschód ze zbocza góry Rezerwat | Poligon toruński, 2017

[Fot. 15] Na betonowych podestach stała wieża obserwacyjna | Poligon toruński, 2017

[Fot. 16] Podobno sosna czarna | Poligon toruński, 2017

[Fot. 17] Pod daglezją w Rezerwacie Popioły | Poligon toruński, 2017

[Fot. 18] Rezerwat Popioły | Poligon toruński, 2017

[Fot. 19] Rezerwat Popioły | Poligon toruński, 2017

[Fot. 20] Pod daglezjami Rezerwatu Popioły | Poligon toruński, 2017

[Fot. 21] Aleja daglezjowa Rezerwatu Popioły | Poligon toruński, 2017

[Fot. 22] Tędy ku mleczarni, która była gorzelnią | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 23] Tyle zostało z komina | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 24] Fragment ruin mleczarni, a przedtem gorzelni | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

[Fot. 25] Zdziczały głóg pokryty chrobotkiem | Popioły (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017

W trakcie całej wycieczki zmierzyliśmy obwody 4 drzewom. Zapamiętałem tylko rekordowy wynik osiągnięty przez lipę z Dębińca. Jak to przeliczyć na lata? Internety podpowiadają, że trzeba pomnożyć przez 0,4 i otrzyma się przypuszczalną ilość lat. Matematyczna głowa podpowiada, że należałoby dokonać najlepiej kilkunastu pomiarów danego gatunku i na podstawie wyników dokonać analizy regresji, by poznać odpowiednie współczynniki. Wcale nie musi to być model liniowy. Estymacja to wyłącznie przybliżenie biorące tylko częściowo pod uwagę istotne czynniki przyrodnicze jak: jakość gleb, klimat, dostęp do wody, otoczenie itp. itd.  No dobra dość filozofowania. Otrzymaliśmy wynik 513 cm co daje nam zirca about 205 lat, czyli drzewo zasadzono przy gospodarstwie w 1812. Wydaje mi się, że to o jakieś 30 za mało.

[IL. 1] źródło: „Słowo Pomorskie” z 05.08.1928, nr 179, s. 14

Finisz nastąpił w miejscu gdzie stała… no właśnie co? Mleczarnia, czy gorzelnia. O mleczarni mówi podpis na starym zdjęciu datowanym na ok. 1930 rok z Biblioteki Kolekcji Prywatnych – TUTAJ i  ogłoszenie o 2 wilkach do nabycia ze „Słowa Pomorskiego” z 1928.

O gorzelni tymczasem świadczy inny zapisek z „Gońca Pomorskiego” z 1927 i WIGówki z lat 30. XX w. – TUTAJ.

Nasz przewodnik także twierdził, że była tu mleczarnia, którą zamknięto już w czasie okupacji gdyż w Aleksandrowie Kujawskim Niemcy wybudowali nową. Moja teza jest taka, że w tym miejscu rzeczywiście stała gorzelnia, którą zgodnie z ogłoszeniem Okręgowy Urząd Ziemski zdołał sprzedać i zorganizowano tam mleczarnię.

[IL. 2] źródło: „Goniec Nadwiślański” z 06.02.1927, nr 29, s. 11.

Swoje tajemnice Popioły skrywają przed ciekawskimi niczym chrobotek, który obsiadł zdziczałe głogi. Na dalszą eksplorację przyjdzie pora. Jak na mroźną porę i widmowy temat frekwencja była spora, bo 13 osobowa. To z pewnością nie jedyna wycieczka zorganizowana przez Grupę Turystyczno-Krajoznawczą z Aleksandrowa Kujawskiego szlakiem reliktów poligonowych. Zainteresowanych odsyłam do profilu FB Grupy – TUTAJ. Wycieczki w inne bliższe i dalsze okolice są w zasadzie co tydzień.

[Fot. 26 ] Grupowe pod wielką lipą | Dębiniec (gm. Wielka Nieszawka, pow. toruński), 2017
fot. Maciek Dark

Tagi: buki, chrobotek, daglezje, Dębiniec, dęby, Góra Rezerwat, gorzelnie, głóg, jeziora, Jezioro Dębiniec, krucyfiksy, krzyże, Kujawy, las, leśniczówki, lipy, mleczarnie, poligon, Popioły, Puszcza Bydgoska, Rezerwat Popioły, ruiny, sosny, Wygoda

• 30 stycznia 2017
• Nieistniejące, Opuszczone, Przyroda, Wycieczki
• 11 Komentarzy